Rozgraniczanie nieruchomości
Rozgraniczenie nieruchomości jest to postępowanie przed organami państwowymi mające na celu ustalenie granic nieruchomości, gdy stały się sporne.
Rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów.
Rozgraniczenia nieruchomości dokonują wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) a także sądy, na wniosek właściciela (zarządcy) nieruchomości. Rozgraniczeniu podlegają, w miarę potrzeby, wszystkie albo niektóre granice określonej nieruchomości z przyległymi nieruchomościami.
Czynności ustalenia przebiegu granic wykonuje geodeta upoważniony przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta biorąc pod uwagę znaki i ślady graniczne, mapy i inne dokumenty oraz punkty osnowy geodezyjnej.
W przypadku braku danych, o których mowa, lub gdy dane te są niewystarczające albo sprzeczne, ustala się przebieg granicy na podstawie zgodnego oświadczenia stron lub jednej strony, gdy druga strona w toku postępowania oświadczenia nie składa i nie kwestionuje przebiegu granicy. W razie sporu co do przebiegu linii granicznych geodeta nakłania strony do zawarcia ugody.
Ugoda zawarta przed geodetą posiada moc ugody sądowej. Z czynności ustalenia przebiegu granic sporządza się protokół graniczny lub akt ugody.
Szczegółowe zasady rozgraniczania zawarte są w art. 153 Kodeksu cywilnego, art. 29-39 Prawa geodezyjnego i kartograficznego oraz w rozporządzeniu Ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 14 kwietnia 1999 roku w sprawie rozgraniczania nieruchomości.